Zonulina jest białkiem uznawanym za fizjologiczny marker integralności ścisłych połączeń pomiędzy komórkami nabłonka jelita cienkiego, czyli enterocytami.
Bierze udział w tworzeniu tych połączeń, w regulacji przepuszczalności śluzówki jelit, tolerancji i odpowiedzi immunologicznej.
Wysoki poziom zonuliny może przyczyniać się do zaburzonego funkcjonowania bariery jelitowej i jej rozszczelnienia (tzw. zespołu jelita przesiąkliwego lub zespołu cieknącego jelita),co z kolei skutkuje przenikaniem do krwi zbyt dużych i zdolnych do wywoływania odpowiedzi immunologicznej cząsteczek białek pokarmowych, toksyn, antygenów bakteryjnych itp. Prowadzi to do nadmiernej aktywności układu odpornościowego.
Poziom zonuliny może być badany zarówno z krwi, jak i kału.
Badanie może być pomocne:
- dla osób chcących ocenić funkcjonowanie bariery jelitowej (nabłonka jelitowego)
- dla chorych na choroby autoimmunologiczne.
Kalprotektyna w kale to tzw. „białko ostrej fazy”, czyli takie białko, którego stężenie wzrasta wraz z rozwijającym się procesem zapalnym – im bardziej zaawansowany stan zapalny, tym wyższe stężenie tego białka.
U osób zdrowych białko to występuje w śladowych ilościach. Należy jednak pamiętać, że nie jest ona markerem specyficznym tylko dla nieswoistych zapaleń jelit.
Jej stężenie wzrasta także w :
- nowotworach jelita grubego,
- aktywnych schorzeniach reumatycznych,
- ostrym zapaleniu trzustki,
- marskości wątroby,
- zapaleniu płuc,
- po znacznym wysiłku
- w trakcie przyjmowania niesteroidowych leków przeciwzapalnych.
Z kolei po intensywnym leczeniu hormonami kory nadnerczy jej stężenie obniża się.
Kto powinien wykonać badanie:
– osoby mające problemy jelitowe -biegunki i / lub zaparcia, bóle brzucha – zwłaszcza jeśli trudno znaleźć przyczynę, albo pomimo zażywania zwyczajowo stosowanych w takich sytuacjach leków objawy nie mijają lub nawracają
-osoby chorujące na wrzodziejące zapalenie jelita grubego lub chorobę Leśniowskiego- Crohna, które odczuwają nasilone dolegliwości.
W celu wykrycia stanu zapalnego wystarczy badanie jakościowe, natomiast w monitorowaniu wykrytego już stanu zapalnego pomocne okazuje się wykonanie badania ilościowego.
Kalprotektyna a zonulina
Różnica między kalprotektyną a zonuliną polega na tym, że zoulina dostarcza nam informacji o szczelności bariery jelita cienkiego, natomiast kalprotektyna o poziomie stanu zapalnego w jelitach.
Alfa-1-antytrypsyna, inhibitor proteazy, jest wytwarzana w wątrobie i w niewielkim zakresie również w błonie śluzowej jelita.
Uznawana za marker świadczący o zwiększonej przepuszczalności śluzówki jelit oraz marker stanu zapalnego jelit.
Kiedy wykonać badanie:
– w diagnostyce zespołów utraty białka
– w diagnostyce stanów zapalnych błony śluzowej jelita
– w diagnostyce zwiększonej przepuszczalności śluzówki jelita.
Marker nowotworowy CEA to antygen rakowo – płodowy. Jego oznaczenie jest pomocne w diagnozowaniu niektórych chorób nowotworowych, ocenie skuteczności podjętego leczenia oraz przy podejrzeniu wznowy choroby lub przerzutów.
Badanie stężenia CEA wykonuje się w przypadku podejrzenia choroby nowotworowej – przede wszystkim jelita grubego i odbytnicy
. Jego stężenie również może wzrosnąć w raku trzustki, wątroby, jelit, tarczycy oraz płuc, ale nie jest to jednak częste.
